POSTURALNI POREMEĆAJI I KOREKTIVNO VEŽBANJE

POSTURALNI POREMEĆAJI I KOREKTIVNO VEŽBANJE

Korektivno vežbanje podrazumeva ciljano vežbanje u cilju prevencije i korekcije posturalnih poremećaja, odnosno lošeg držanja tela kod dece i odraslih. Ono što korektivno vežbanje izdvaja od ostalih vežbanja jeste to što je svaku vežbu, položaj ili rekvizit za vežbanje moguće prilagoditi svakom vežbaču ponaosob u odnosu na njegov problem.

Mnoga istraživanja u svetu, ali i kod nas pokazuju da veliki procenat dece ima neki oblik posturalnog poremećaja (Radaković i Radaković, 2015). Takođe, većina roditelja ne zna da prepozna da li dete ima loše držanje ili ne, a samim tim se i ne reaguje na vreme u cilju prevencije ili korekcije deformiteta (više o tome kako prepoznati loše držanje tela kod dece pročitajte u našem sledećem tekstu).

Najčešće se posturalni poremećaji javljaju u predelu kičmenog stuba, grudnog koša, nogu i stoplala. Odstupanja od fizioloških krivina u predelu kičmenog stuba koja se najčešće javljaju kod dece jesu kifoza, lordoza, skolioza i krilaste lopatice. Odstupanja u predelu grudnog koša jesu izdubljene ili udubljene grudi. Dok se u predelu nogu i stopala, veoma često javljaju, posebno kod dece mlađeg uzrasta, X noge i ravna stopala, često udruženo jedno sa drugim.

KIFOZA

Kifozom se naziva devijacija kičmenog stuba u sagitalnoj ravni, tj. pojačana fizološka krivina u grudnom delu kičmenog stuba, a može se još nazvati i pogrbljenost. Najčešće je lokalizovana u grudnom delu kičmenog stuba, ali se u izuzetnim situacijama može javiti i u drugim delovima. Često se javlja kod osoba koje dosta vremena provode radeći za računarom, ili kod dece školskog uzrasta prlikom nepravilnog sedenja u školskim klupama i teških đačkih torbi. Takođe, u velikom broju slučajeva je udružena sa lordozom, jer jedna devijacija za sobom povlači drugu.

LORDOZA

Lordoza je krivina u sagitalnoj ravni koja može biti lokalizovana u vratnom i slabinskom delu kičmenog stuba. Njen konveksitet je krenut prema napred. Krivina u vratnom delu ne sme biti veća od 3-4 cm, a u slabinskom delu od 4-5 cm. Najčešće se javlja kod male dece i dece mlađeg školskog uzrasta koja imaju slabe trbušne mišiće, i kod osoba koje su gojazne. Takođe, se javlja i kod trudnica usled rasta stomaka tokom trudoće. Može da izazove bolove u donjem delu leđa.

SKOLIOZA

Krivina koja se naziva skolioza nastaje u frontalnoj ravni, tj. to je devijacija kičmenog stuba ili jednog njegovog segmenta u levu ili desnu stranu, ili u nekim slučajevima i kompenzatiorno iskrivljenje u jednom delu u jednu a u drugom delu u drugu stranu. Može se javiti u grudnom, slabinskom i grudno-slabinskom delu kičmenog stuba i jedna je od najčešćih devijacija. Posebno se javlja kod dece školskog uzrasta usled nepravilnog sedenja, ili nošenja školskih torbi na jednom ramenu, ili preranog uključivanja u određene sportove, kod koji se puno koristi samo jedna strana tela. Ovo je jedan od najtežih posturalnih poremećaja za korigovanje.

KRILASTE LOPATICE

Krilaste liopatice najčešće se javljaju kod dece mlađe školskog i školskog uzrasta. Predstavljaju odvojenost lopatica od grudnog koša, odnosno udaljnost lopatica od kičmenog stuba.  Kod ovog poremećaja lopatice su veoma izražene. Javljaju se usled slabosti mišića leđa i kod dece koja generalno imaju slabu muskulaturu. Uspešno se može korigovati ciljanim vežbama za mišića rameno-lopatične regije.

X NOGE

Poremećaj X noge lokalizovan je u predelu kolena i većini slučajeva javlja se obostrano, tj. kod oba kolena. Karakteriše ga lučno iskrivljenje potkolenice i natkolenice sa konveksitetom ka unutra. Može se prepoznati najčešće tako što se kolena dodiruju, tj. preklapaju. U većini slučajeva može se detektovati već oko 4 godine života i što se pre krene sa vežbanjem veće su šanse za korigovanje. Obično se javlja udruženo sa ravnim stopalima, i iskrivljenim Ahilovim tetivama. U većini slučajeva se takođe javlja kod gojazne dece usled prevelikog opterećenja na donje ekstremitete.

RAVNA STOPALA

Ravna stopala su najčešći poremećaj kod dece mlađeg školskog uzrasta. To je lako uočljiv deformitet. Karakteriše ga spušten svod stopala i povećanje površine kontakta stopala sa podlogom. Najčešći je funkcionlani stadijum ravnih stopala kod kojeg se javlja slabost mišića stopala i potkolenice. Obično se javlja zajedno sa iskrivljenim Ahilovim tetivama. Može se uočiti već od 3-4 godine života, i bitno je što pre krenuti sa ciljanim vežbama za ravna stopala, kako bi se svod što više podigao. Ovaj poremećaj može za sobom povući i ostale navedene poremećaje, usled nepravilnog hoda, trčanja i stajanja.Svi navedeni posturalni poremećaji uspešno se mogu korigovati ili prevenirati ciljanim korektivnim vežbanjem.